انواع سکته مغزی یک اورژانس پزشکی است که زمانی رخ می دهد که جریان خون به مغز مختل می شود و باعث مرگ سلول های مغز می شود. سکته های مغزی را می توان به سه نوع اصلی طبقه بندی کرد: سکته مغزی ایسکمیک، سکته مغزی هموراژیک و حمله ایسکمیک گذرا (TIA). هر نوع سکته مغزی علل، علائم و گزینه های درمانی خاص خود را دارد.
انواع سکته مغزی
سکته مغزی ایسکمیک:
سکته مغزی ایسکمیک شایع ترین نوع سکته مغزی است که حدود ۸۷ درصد از کل موارد سکته مغزی را تشکیل می دهد. آنها زمانی رخ می دهند که یک رگ خونی در مغز مسدود می شود و جریان خون به بخشی از مغز قطع می شود. این انسداد می تواند ناشی از یک لخته خونی باشد که در مغز ایجاد می شود (سکته ترومبوتیک) یا در اثر لخته ای که از قسمت دیگری از بدن به مغز می رود (سکته آمبولیک).
سکته ترومبوتیک:
سکته های ترومبوتیک زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون در سرخرگی که خون را به مغز می رساند، تشکیل می شود. این می تواند زمانی اتفاق بیفتد که دیواره های شریان در اثر شرایطی مانند آترواسکلروز (تجمع پلاک در شریان ها) یا سایر عوامل خطر مانند فشار خون بالا، کلسترول بالا و دیابت آسیب دیده یا باریک شوند. این لخته جریان خون به مغز را مسدود می کند و باعث سکته مغزی ایسکمیک می شود.
سکته آمبولیک:
سکته آمبولیک زمانی اتفاق می افتد که یک لخته خون در قسمت دیگری از بدن (مانند قلب) تشکیل شود و از طریق جریان خون به مغز می رسد و در آنجا یک رگ خونی را مسدود می کند. این نوع سکته اغلب با شرایطی مانند فیبریلاسیون دهلیزی (ضربان قلب نامنظم) یا تصلب شرایین در شریانهای کاروتید (شریانهای گردن که خونرسانی به مغز میکنند) همراه است.
دیگر انواع سکته مغزی
سکته هموراژیک:
سکته های هموراژیک زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز پاره می شود و باعث خونریزی در بافت مغز اطراف می شود. این می تواند ناشی از شرایطی مانند فشار خون بالا، آنوریسم (نقاط ضعیف در رگ های خونی که می توانند ترکیده شوند)، ناهنجاری های شریانی وریدی (اتصال غیرطبیعی بین شریان ها و وریدها) یا ضربه به سر باشد.
دو نوع اصلی سکته هموراژیک وجود دارد: خونریزی داخل مغزی و خونریزی زیر عنکبوتیه.
خونریزی داخل مغزی:
خونریزی داخل مغزی زمانی اتفاق می افتد که یک رگ خونی در مغز پاره می شود و به بافت مغز اطراف خونریزی می کند. این نوع سکته اغلب به دلیل فشار خون بالا مزمن ایجاد می شود که به مرور زمان دیواره رگ های خونی را ضعیف می کند. علائم خونریزی داخل مغزی می تواند شامل سردرد ناگهانی و شدید، تهوع، استفراغ، تغییرات بینایی، ضعف یا بی حسی در یک طرف بدن و از دست دادن هوشیاری باشد.
خونریزی زیر عنکبوتیه:
خونریزی زیر عنکبوتیه زمانی رخ می دهد که یک رگ خونی در سطح مغز پاره شود و در فضای بین مغز و جمجمه خونریزی کند. این نوع سکته اغلب به دلیل آنوریسم (برآمدگی بالون مانند در رگ خونی) ایجاد می شود که می ترکد. علائم خونریزی زیر عنکبوتیه می تواند شامل سردرد ناگهانی و شدید، سفتی گردن، حالت تهوع، استفراغ، گیجی و از دست دادن هوشیاری باشد.
حمله ایسکمیک گذرا (TIA)
حمله ایسکمیک گذرا (TIA) که به عنوان سکته کوچک نیز شناخته می شود، یک اختلال موقت در جریان خون به مغز است که علائمی شبیه سکته مغزی ایجاد می کند اما منجر به آسیب دائمی مغز نمی شود. TIA ها اغلب به دلیل انسداد موقت رگ خونی در مغز ایجاد می شوند که ممکن است با شرایطی مانند تصلب شرایین یا لخته شدن خون مرتبط باشد.
علائم TIA می تواند شبیه علائم سکته ایسکمیک باشد، مانند ضعف یا بی حسی ناگهانی در یک طرف بدن، مشکل در صحبت کردن یا درک گفتار، مشکلات بینایی و سرگیجه. با این حال، این علائم معمولاً تنها چند دقیقه تا چند ساعت طول میکشند و بدون ایجاد آسیب پایدار، خود به خود برطرف میشوند.
در حالی که TIA ها باعث آسیب دائمی مغز نمی شوند، اغلب نشانه های هشدار دهنده افزایش خطر ابتلا به سکته کامل در آینده هستند. اگر علائم TIA را تجربه کردید، فوراً به دنبال مراقبت های پزشکی باشید، زیرا درمان سریع می تواند به جلوگیری از وقوع سکته مغزی جدی تر کمک کند.
فیزیوتراپی سکته مغزی
فیزیوتراپی سکته مغزی نوعی درمان توانبخشی است که هدف آن کمک به بهبودی و بازیابی عملکرد افراد پس از تجربه سکته است. سکته مغزی زمانی رخ می دهد که خون رسانی به مغز مختل شود و منجر به آسیب و از دست دادن عملکرد شود. فیزیوتراپی با تمرکز بر بهبود حرکت، قدرت، تعادل، هماهنگی و تحرک کلی نقش مهمی در بهبود سکته مغزی دارد.
اهداف فیزیوتراپی سکته مغزی کمک به افراد برای بازیابی توانایی انجام فعالیت های روزانه، بهبود کیفیت زندگی و جلوگیری از عوارض بیشتر است. فیزیوتراپیست ها با بازماندگان سکته مغزی برای ایجاد یک برنامه درمانی شخصی بر اساس نیازها، توانایی ها و اهداف خاص آنها کار می کنند.
درمان معمولاً شامل ترکیبی از تکنیکها، تمرینها و روشها برای رسیدگی به آسیبهای فیزیکی مختلف ناشی از سکته است. اینها ممکن است شامل موارد زیر باشد:
تمرینات دامنه حرکتی: برای بهبود انعطاف پذیری و کاهش سفتی در مفاصل، ماهیچه ها و بافت های نرم.
تمرینات تقویتی: برای بهبود قدرت و استقامت عضلانی که ممکن است در نتیجه سکته مغزی ضعیف شده باشد.
آموزش تعادل و هماهنگی: برای بهبود ثبات و کاهش خطر سقوط.
آموزش راه رفتن: برای بهبود توانایی های راه رفتن و بازیابی الگوی راه رفتن طبیعی.
آموزش فعالیت های عملکردی: برای تمرین و بهبود توانایی انجام کارهای روزانه مانند لباس پوشیدن، حمام کردن و غذا خوردن.
تمرینات کنترل حرکتی: برای بهبود هماهنگی و مهارت های حرکتی ظریف.
تکنیکهای آموزش مجدد عصبی: برای کمک به آموزش مجدد مغز برای انجام حرکات و فعالیتها.
علاوه بر این تمرینها و تکنیکها، فیزیوتراپی سکته مغزی همچنین ممکن است شامل استفاده از وسایل کمکی مانند واکر، عصا یا بریس باشد تا به افراد کمک کند استقلال و تحرک را بازیابند. تعداد و مدت جلسات فیزیوتراپی بسته به شدت سکته مغزی و پیشرفت فرد متفاوت است.
