واژینیسموس یک اختلال عملکرد جنسی است که می تواند باعث ناراحتی قابل توجهی برای زنان شود. این بیماری با انقباضات غیرارادی عضلات کف لگن، به ویژه عضلات اطراف واژن مشخص می شود. این انقباضات به صورت انعکاسی زمانی اتفاق میافتند که چیزی میخواهد وارد واژن شود، چه تامپون، انگشت، آلت تناسلی در حین رابطه جنسی یا حتی یک ابزار پزشکی در طول معاینه لگن. سفتی می تواند نفوذ را دشوار یا غیرممکن کند و اغلب منجر به درد می شود.
علامت اولیه واژینیسموس سفت شدن غیرارادی ماهیچه های واژن پس از تلاش برای دخول است. این می تواند منجر به:
- درد هنگام رابطه جنسی (دیسپارونی)
- مشکل در قرار دادن تامپون یا فنجان قاعدگی
- ناراحتی در هنگام معاینه لگن
- اضطراب یا ترس مرتبط با صمیمیت جنسی
توجه به این نکته مهم است که واژینیسموس بر توانایی زنان برای برانگیختگی یا تجربه ارگاسم تأثیری ندارد. ارگاسم هنوز از طریق تحریک کلیتورال یا سایر اشکال تماس جنسی قابل دستیابی است.
علل و عوامل خطر
عوامل فیزیکی:
تجربههای قبلی درد در حین رابطه جنسی، زایمان یا اقدامات پزشکی در ناحیه تناسلی میتواند یک پاسخ مشروط تنش عضلانی را در پیشبینی درد آینده ایجاد کند.
شرایط پزشکی زمینهای مانند ولوودینیا (درد مزمن فرج) یا بیماری التهابی لگن میتواند باعث ناراحتی و ایجاد اسپاسم عضلانی شود.
نوسانات هورمونی، به ویژه در دوران یائسگی، می تواند بر روانکاری واژن تأثیر بگذارد و حساسیت را افزایش دهد.
عوامل روانشناسی:
اضطراب یا ترس حول رابطه جنسی، مانند نگرانی در مورد بارداری، عفونت های مقاربتی (STIs)، یا اضطراب عملکرد، می تواند به صورت تنش عضلانی غیر ارادی ظاهر شود.
سابقه سوء استفاده جنسی یا ضربه می تواند منجر به ارتباط منفی با دخول واژن شود.
افسردگی، استرس و مشکلات روابط نیز می تواند به کاهش میل جنسی و مشکل در آرامش در حین رابطه جنسی کمک کند و احتمال واژینیسموس را افزایش دهد.
انواع واژینیسموس
واژینیسموس اولیه: این امر در زنانی رخ می دهد که هرگز نتوانسته اند به دلیل انقباضات غیرارادی عضلانی به نفوذ واژن برسند.
واژینیسموس ثانویه: این بیماری در زنانی ایجاد می شود که قبلاً دخول بدون درد واژن را تجربه کرده اند اما اکنون به دلیل تنش عضلانی با مشکل روبرو هستند.
تشخیص واژینیسموس معمولاً مستلزم مشاوره با یک متخصص مراقبت های بهداشتی، اغلب یک متخصص زنان یا متخصص سلامت جنسی مانند متخصص فیزیوتراپی کف لگن است. پزشک احتمالاً در مورد سابقه پزشکی و جنسی شما، از جمله هرگونه تجربه قبلی از درد یا ضربه جنسی صحبت خواهد کرد. ممکن است یک معاینه فیزیکی برای رد هر گونه شرایط پزشکی زمینه ای انجام شود.
در برخی موارد، معاینه لگن ممکن است انجام شود، اما برای پزشک بسیار مهم است که راحتی شما را در اولویت قرار دهد و در صورت تجربه درد متوقف شود.
گزینه های درمانی برای واژینیسموس
فیزیوتراپی کف لگن: این شامل یادگیری آرام کردن و کنترل عضلات کف لگن است. یک فیزیوتراپ آموزش دیده می تواند تمریناتی مانند کگل را برای بهبود کنترل عضلانی و کاهش انقباضات غیرارادی آموزش دهد. درمان واژینیسموس با فیزیوتراپی کف لگن در کلینیک فیزیوتراپی جاوید در غرب تهران ارائه می شود.
گشادکننده واژن: اینها ابزارهای صاف و استوانه ای هستند که در اندازه های مدرج عرضه می شوند. با قرار دادن تدریجی گشادکنندههای بزرگتر در طول زمان، میتوانید واژن را حساسیتزدایی کنید و بر ترس از دخول غلبه کنید. این باید همیشه تحت راهنمایی یک متخصص مراقبت های بهداشتی انجام شود.
درمان شناختی رفتاری (CBT): CBT نوعی روان درمانی است که به شناسایی و تغییر افکار و باورهای منفی مرتبط با رابطه جنسی کمک می کند. این می تواند به ویژه در پرداختن به اضطراب یا ترس مربوط به دخول مفید باشد.
تکنیکهای آرامسازی: تکنیکهایی مانند تنفس عمیق، مدیتیشن، و آرامسازی پیشرونده عضلانی میتوانند به مدیریت اضطراب و تقویت آرامش در طول برخوردهای جنسی کمک کنند.
ارتباط و پشتیبانی: ارتباط باز با شریک زندگی خود در مورد وضعیت شما حیاتی است. داشتن یک شریک حامی و درک کننده می تواند به طور قابل توجهی روند درمان را بهبود بخشد. زوج درمانی را برای رفع هر گونه اضطراب یا مسائل ارتباطی مرتبط با صمیمیت در نظر بگیرید.
